Szanowny Panie Ministrze
Pacjenci reumatologiczni zgromadzeni wokół Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Młodych z Zapalnymi Chorobami Tkanki Łącznej „3majmy się razem” po analizie projektu ustawy o zmianie ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych oraz niektórych innych ustaw, zgłaszają swoje uwagi i proszą o ich uwzględnienie.
Z ogólnej lektury proponowanych zmian w ustawie refundacyjnej brak jest umiejscowienia organizacji pacjenckich czy samego pacjenta w systemie. Ponownie więc stracono szansę na nadanie wysokiej rangi pacjentom w systemie, sprowadzając ich do roli świadczeniobiorców. Przyjmując powyższe nie znajdujemy wiec innego uzasadnienia „wyrzucenia” pacjentów i przedstawicieli chorych z projektu ustawy refundacyjnej niż zamiar zerwania współpracy z organizacjami pozarządowymi i prowadzenie polityki lekowej bez uwzględniania najbardziej zainteresowanych, czyli środowiska chorych.
Uwagi do art. 16a, 24, 37
Środowisko pacjenckie od dłuższego czasu postuluje o zmiany w programach lekowych, które przede wszystkim utrudniają pracę lekarzom zajmującym się chorymi reumatologicznie. Nadmiernie nałożone na nich obowiązki administracyjne a także niezgodnie ze standardami leczenia skonstruowane zapisy w programie powodują znaczne ograniczenia w dostępie do terapii – jednym z nich jest powołanie przez Prezesa NFZ Zespołu Koordynacyjnego ds. Leczenia Biologicznego w Chorobach Reumatycznych, który m.in. decyduje o włączaniu/wyłączaniu oraz o długości leczenia chorych w ramach programu lekowego.
Ustawa o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych z dnia 12 maja 2011 r. (Dz.U. Nr 122, poz. 696) nie daje Ministrowi Zdrowia kompetencji do powoływania organów, które obok, czy też zamiast lekarza, będą decydowały o tym czy pacjent otrzyma niezbędne leczenie. Zatem pomimo oczywistego, zdaniem pacjentów, braku podstaw do działania w/w Zespołu Koordynacyjnego do Spraw Leczenia Biologicznego w Chorobach Reumatycznych, Minister Zdrowia zdecydował o jego utrzymaniu.
Z wcześniejszych doświadczeń i obserwacji działań Zespołu Koordynacyjnego wynika, że dyskusje na posiedzeniach Zespołu nie odnoszą się zazwyczaj do kwestii kwalifikacji do programu lekowego, na co wskazywałyby przepisy regulaminu, a dotyczą dywagacji na temat prawidłowości samego procesu leczenia, który jest ustawowo zastrzeżony do wyłącznej kompetencji lekarza prowadzącego.
Zgodnie z regulaminem nadanym przez Prezesa NFZ „Zespół Koordynacyjny jest niezależny”. Niezależność Zespołu ma polegać na tym, że „członkowie nie porozumiewają się w sprawach pracy Zespołu, a szczególnie w zakresie wydawanych opinii z lekarzem prowadzącym pacjenta, pacjentem lub jakąkolwiek osobą, organizacją czy instytucją, która mogłaby być zainteresowana przydzieleniem leku”. Zauważyć należy, że z przytoczonego zapisu regulaminu wynika, iż niezależność rozumiana jest wyłącznie „na zewnątrz”, jedynie wobec innych podmiotów niż NFZ. W praktyce mamy częściej odwrotne sytuacje, czyli, że płatnikowi zależy na nieprzydzieleniu leku, gdyż ogranicza wydatki. W tym ujęciu Zespół nie jest niezależny, ani w praktyce swojego funkcjonowania, ani w świetle zapisów regulaminu, narzuconego zresztą przez organ, który i tak powołuje członków Zespołu i finansuje jego działalność. Zespół jest zatem nawet nie tyle zależny od NFZ, ile stanowi w swojej istocie integralną część tej instytucji. Usytuowanie Zespołu można porównać do usytuowania jednego z organów Narodowego Funduszu Zdrowia i tak należy traktować wydawane przez niego decyzje dotyczące leczenia pacjentów.
Z punktu widzenia Pacjentów wyłącznych z leczenia brak jest prawa do zakwestionowania takiego rozstrzygnięcia. Dalej nie jest też jasny podział odpowiedzialności za leczenie pacjentów w programach lekowych przez Zespoły Koordynacyjne.
Najprostszym rozwiązaniem wydaje się przeniesienie leków biologicznych podawanych podskórnie z kategorii
- lek, środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego stosowany w ramach programu lekowego,
do kategorii
- lek, środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyrób medyczny dostępny w aptece na receptę.
Nie ma żadnego uzasadnienia aby leczenie pacjentów lekami, które sobie sami podają w warunkach domowych, było realizowane za pośrednictwem szpitali, co siłą rzeczy jest zdecydowanie bardziej kosztochłonne i nie występuje w innych krajach europejskich.
Wobec szczupłości publicznych środków na leczenie i niewątpliwy fakt istnienia zjawisk patologicznych związanych z preskrypcja leków, rozważyć można koncepcję dalszego funkcjonowania Zespołu Koordynacyjnego d/s leczenia biologicznego w chorobach reumatycznych jako podmiotu kontrolującego stosowanie leków biologicznych w warunkach lecznictwa otwartego, w tym zasadność preskrypcji leków, szczególnie przez lekarzy nie będących reumatologami. Poprzedzone to powinno być oczywiście stworzeniem odpowiednich ram prawnych dla funkcjonowania Zespołu.
Dalsze funkcjonowanie Zespołu Koordynacyjnego w obecnym kształcie nie ma żadnego uzasadnienia merytorycznego, ani z punktu widzenia racjonalności wydatkowania środków publicznych, ani tym bardziej z punktu widzenia standardów medycznych powszechnie akceptowanych w krajach rozwiniętych.
